Jak wprowadzać i utrwalać nowe słownictwo na lekcjach polskiego online?

Jako nauczyciele polskiego, jako obcego znani jesteśmy z posiadania ogromnej ilości materiałów dydaktycznych. Mamy kilka (a ci bardziej wytrwali nawet kilkanaście) podręczników, w teczkach przechowujemy starannie pocięte karteczki, gry i zabawy językowe, zdjęcia, które idealnie nadają się do opisywania. Niektórzy z nas mają również pudełka z wycinkami z czasopism i ulotek, które nie zostały jeszcze wykorzystane, ale przecież mogą się przydać. W warunkach klasowych jesteśmy przygotowani na wszystko, co jednak dzieje się, gdy musimy przenieść nasze materiały do sfery nauczania online.

Są ćwiczenia, które podczas zajęć online są nawet łatwiejsze niż na tych na żywo – uzupełnianie tekstów z lukami, wypełnianie ćwiczeń gramatycznych. Na platformie e-polish.eu każdy uczeń słucha nagrania we własnym zakresie, w razie potrzeby przewija. Nikt nie prosi o 5 odsłuchanie tego samego. Uzupełniając ćwiczenia online łatwo można kasować litery, odpowiedzi same się sprawdzają, a długopis nie rozmazuje się na kredowym (tak zresztą porządnym) papierze. Są jednak aktywności, które zdecydowanie łatwiejsze są na żywo i do takich właśnie należy wprowadzanie i utrwalanie nowego słownictwa.

Wyzwania nauczania online

Kiedy myślimy o wyzwaniach, z którymi wiąże się nauczanie online, jednym z pierwszych rodzących się pytań jest “Co z moimi materiałami?”, “Czy da się je jakoś wykorzystać, by wciąż pozostały atrakcyjne?”. Następnie zastanawiamy się, jak zaangażować uczniów w czasie aktywności online, by się nie nudzili, nie wyłączali lub co gorsza nie przeglądali mediów społecznościowych w drugiej karcie. A co jeżeli ich uwaga już uciekła, jak przywołać ją z powrotem, by ponownie zainteresowali się lekcją? Na te pytania postaramy się odpowiedzieć w dzisiejszym wpisie.

Poznawanie nowych zwrotów

Dla przykładu spójrzmy na lekcję 1C w podręczniku “POLSKI krok po kroku – junior”. Przeznaczona jest na jedne z pierwszych zajęć, gdy uczniowie tak naprawdę nie znają jeszcze praktycznie żadnych słów i przez większość zajęć lekko przestraszonym wzrokiem podążają za nauczycielem. Na żywo wiemy co robić, wyciągamy zestaw karteczek z ilustracjami (na przykład tych z “Gier i zabaw językowych – junior 1”) i pokazując kolejne obrazki wprowadzamy pojęcia, następnie zaś ćwiczymy je przy pomocy puzzli lub gry memory. Co jednak, gdy ta sama scena ma miejsce podczas lekcji online?

Wykorzystajmy nowoczesne technologie…

Podczas lekcji online zrobimy dokładnie to samo 🙂 Jednym z narzędzi oferowanych przez naszą platformę e-polish.eu jest tworzenie interaktywnej kostki. Wykorzystajmy je, aby przygotować kostkę z ilustracjami przedstawiającymi nowe wyrażenia. Rzucając nią, wprowadzamy kolejne słowa i ćwiczymy ich wymowę. Jeśli wypadnie obrazek, który pojawił się chwilę wcześniej, poprośmy uczniów o przypomnienie wyrażenia. Możemy także dodać element rywalizacji – przyznać punkt temu, kto jako pierwszy zapisze na czacie właściwe słowo.

Jeśli nie czujemy się pewnie w korzystaniu z nowych technologii, możemy wkleić na slajdzie planszę z nowymi słówkami w formie grafiki. Ważne, aby przy każdym słowie znalazła się litera lub cyfra. Warto zacząć od zadania ułatwiającego uczniom zrozumienie pojedynczych fraz – podajemy polecenia, np. „Proszę wstać”, a uczniowie odpowiadają chórem lub wpisują odpowiednią literę na czacie. Następnie przechodzimy do ćwiczenia wymowy: jeden z uczniów wciela się w nauczyciela, podaje frazy, a pozostali wskazują odpowiadającą im literę. Gdy uczniowie opanują już znaczenie fraz, można wprowadzić element pantomimy – nawet podczas zajęć online! Jeden z uczniów odgrywa wybrany zwrot, a pozostali głośno nazywają czynność.

…lub zróbmy to analogowo

Trzecią opcją jest po prostu wykorzystanie naszych analogowych, papierowych materiałów 🙂 Po to mamy kamerki (miejmy nadzieję, że w dobrej rozdzielczości), by móc w nich zaprezentować nasze starannie wycięte karteczki. Ta metoda sprawdzi się dobrze, w przypadku, gdy uczniowie są zdekoncentrowani. Pozwoli im to dodatkowo skupić uwagę na nas, nauczycielach. W tym przypadku pokazujemy nasze karteczki wprowadzając kolejne słowa. A następnie ćwiczymy słownictwo pokazując materiał i prosząc osoby z grupy o jego nazwanie.

Utrwalmy nowe słowa

Zagrajmy w gry interaktywne

Pomyślmy przez chwilę – jak zwykle utrwalamy słownictwo w klasie? Zanim rzucimy uczniów w wir uzupełniania ćwiczeń, dobrze jest rozgrzać ich grą – na przykład puzzlami lub memory, które pomogą powtórzyć znaczenie słów. Dobra wiadomość! Na platformie e-polish.eu możecie przenieść swoje ulubione gry do świata wirtualnego. Wystarczy kliknąć „+” po prawej stronie ekranu, wybrać opcję „gry” i gotowe! Każdy uczeń ma swoją kolej, a system zlicza punkty, co szczególnie cieszy młodszych graczy (wiadomo – rywalizacja to podstawa!).

O ile w klasie łatwo zauważyć, kto się angażuje, a kto myślami jest już na przerwie, podczas lekcji online warto dodatkowo zmobilizować uczniów. Jak? Można poprosić ich o sprawdzanie odpowiedzi kolegów i reagowanie na czacie emotikonami „:)” lub „:(” – dzięki temu mamy pewność, że wszyscy faktycznie biorą udział w zabawie.

Wykorzystajmy papier i ołówek

Podczas lekcji stacjonarnych, zwłaszcza z młodszymi uczniami, często sięgamy po rysowanie – jako przerywnik, zadanie domowe czy sposób na utrwalenie nowego słownictwa. Ale co zrobić, gdy uczymy online? Spokojnie, ołówki w dłoń, bo mamy kilka pomysłów!

Opcja pierwsza: losujemy frazę, np. „Proszę popatrzeć na tablicę”, i dajemy uczniom minutę na naszkicowanie jej w zeszycie. Potem wszyscy pokazują swoje dzieła do kamery. Jak podkręcić to ćwiczenie? Włączamy minutnik, bo nic tak nie podkręca atmosfery jak tykający zegar!

Opcja druga: uczniowie sami wybierają jedną z nowo poznanych fraz i rysują ją. Następnie prezentują swoje arcydzieła klasie, a reszta zgaduje, co autor miał na myśli.

Opcja trzecia, dla fanów rywalizacji: kalambury! My rysujemy na slajdzie jedno ze słów, a uczniowie starają się je odgadnąć, zanim skończymy rysować. Możemy przyznawać punkty indywidualnie albo podzielić klasę na drużyny.

Utrzymajmy zainteresowanie uczniów

Gdy już wiemy, jak skutecznie wprowadzać i ćwiczyć słownictwo na lekcjach online, pozostaje jedno ważne pytanie: jak utrzymać uwagę uczniów? Ten trik sprawdza się zarówno podczas lekcji online, jak i stacjonarnych – kluczem jest element zaskoczenia!

Uczniowie nie powinni wiedzieć, czego się spodziewać ani kto będzie pytany jako następny. Zmieniajmy kolejność odpytywania, pozwalajmy uczniom również samodzielnie wybierać, kto przejmie po nich pałeczkę. Dobrym pomysłem jest także angażowanie reszty klasy – mogą oni na bieżąco oceniać odpowiedzi kolegów, wysyłając na czacie wesołe lub smutne buźki. To proste, ale działa!

A co, gdy widzimy, że koncentracja spada? Czas na szybki reset! Wprowadźmy coś nietypowego – np. czapkę pirata, okulary przeciwsłoneczne czy śmieszne uszy renifera. Pojawienie się „nowej postaci” – Wikinga, Świętego Mikołaja czy Wakacyjnej Nauczycielki – może sygnalizować zmianę aktywności lub nowy etap zajęć.

Nie bójmy się też wplatać do lekcji ruchu, piosenek i interaktywnych zabaw. Trochę wygłupów przed kamerą jeszcze nikomu nie zaszkodziło – wręcz przeciwnie! Dzięki temu uczniowie nie tylko nie będą się nudzić, ale wręcz zaczną ze zniecierpliwieniem czekać na kolejne zajęcia.

Autorka: Julia Stempek Sikora
na podstawie filmu Pauliny Kuc
z serii LEKCJE z “Juniorem”

Dodał epolish w dniu 04-04-2025 · Opublikowano w kategorii Dla nauczyciela języka polskiego