Garść pomysłów na ćwiczenia bez żadnego przygotowania

W życiu nauczyciela zdarza się wiele sytuacji nieprzewidzianych. A to zepsuje się ksero dziesięć minut przed zajęciami, a to trzeba zmienić salę na taką, w której nie ma rzutnika, kiedy indziej znowu musimy wziąć nagłe zastępstwo albo przed samym wyjściem z domu pies zje nasz misternie przygotowany konspekt i dodatkowe materiały (lub coś w tym stylu…).

Elastyczności wymaga od nas sytuacja, kiedy uczniowie przysypiają, a my chcemy pobudzić ich do działania lub jesteśmy zmuszeni do zmiany wcześniej opracowanego planu zajęć. Dobrze mieć wtedy podręczny bank gotowych pomysłów, z którego możemy czerpać w zależności od potrzeby chwili.

Poniżej znajdziecie kilka pomysłów na ćwiczenia, które nie tylko nie wymagają od nas żadnego przygotowania, ale do tego są ekologiczne, bo do ich przeprowadzenia nie potrzebujemy tony kserówek. Czasami przyda się pusta kartka papieru, którą możemy pozyskać z makulatury zalegającej na dnie naszych teczek (o różnorodnych zadaniach z użyciem kolorowych karteczek pisałam już tutaj). Wiele z nich możecie wykorzystać jako rozgrzewkę, powtórkę, przerywnik w trakcie monotonnych zajęć czy ćwiczenie utrwalające słownictwo poznane w czasie lekcji lub zadanie na mówienie.

ĆWICZENIA NA MIŁY POCZĄTEK

Loteria fantowa – opróżniamy własną torbę z tony bardziej i mniej potrzebnych rzeczy po to, by uczniowie mogli do niej wrzucić jeden własny przedmiot. Następnie z torby losujemy fant i prosimy jego właściciela o wykonanie zadania, które pozwoli na odzyskanie przedmiotu (w zależności od potrzeb może to być odpowiedź na pytanie, przeliterowanie jakiegoś słowa, policzenie do 10 itd.; zadania możemy wymyślać na bieżąco!)

Pasuje / nie pasuje – prosimy uczniów o przygotowanie dwóch kawałków papieru. Na jednym z nich zapisują pytanie rozpoczynające się od Dlaczego…?, a na drugim odpowiedź: Ponieważ… W następnym etapie zbieramy karteczki od każdego z uczniów, mieszamy je i prosimy, by dopasowali do siebie przypadkowe pytanie i odpowiedź. Po przeczytaniu najbardziej zabawnych lub absurdalnych wyników prosimy o połączenie właściwych par.

Długa lista pytań – na tablicy zapisujemy temat zajęć lub przypadkowe słowo, które mogłoby być okazją do dyskusji (np. ZWIERZĘTA DOMOWE, EKOLOGIA, DOM). Uczniowie pracując w parach lub małych grupach, wymyślają listę pytań, które można by zadać à propos danego tematu. Możemy też doprecyzować rozmówców i uszczegółowić temat (np. w przypadku zwierząt domowych mógłby to by weterynarz, hodowca gołębi, rodzic, który nie chce się zgodzić na zwierzę w domu).

ĆWICZENIA LEKSYKALNE / POWTÓRKOWE

Krzyżówka – na tablicy zapisujemy słowo, które jest związane z tematem zajęć. Następnie prosimy uczniów by do każdej litery hasła dopisali inne również powiązane z zagadnieniem poruszanym na lekcji. Zadanie można przeprowadzić w parach lub małych grupach i polecić opracowanie krzyżówki wraz z pytaniami dla przeciwnej drużyny.

Domino – zwykle wykorzystujemy na lekcji domino, które sami wcześniej przygotowaliśmy i wycięliśmy. Równie dobrym pomysłem jest poproszenie uczniów o pocięcie lub porwanie dużej kartki A4 na kilka mniejszych i wykonanie swojej wersji domina dla kolegów. Mogą się na nim znaleźć antonimy, synonimy, połączenie czasownika i rzeczownika, części idiomów lub pasujących do siebie form gramatycznych. Możliwości jest mnóstwo!

Państwa-miasta – przy pomocy tej prostej gry możemy sprawdzić i powtórzyć duży zakres słownictwa. Wystarczy wybrać kilka kategorii (np. co zabierasz w podróż, miejsce na wakacje, co tam możesz robić? itp.), a następnie wylosować jedną literę, na którą będą zaczynać się słowa wypełniające poszczególne części tabeli. Można w nią grać indywidualnie, w parach lub grupach.

ĆWICZENIA WYKORZYSTUJĄCE RUCH

Ta grupa zadań dobrze sprawdzi się na zajęciach z dziećmi lub w trakcie monotonnej lekcji, której przyda się energetyczny kop.

Kolejkowy wyścig – uczniowie podzieleni na dwie grupy ustawiają się w dwóch kolejkach. Nauczyciel podaje kategorię (np. polskie zupy), a osoby, które stoją na czele grup muszą podać słowo do niej pasujące. Ten, kto zrobi to jako pierwszy, może udać się na koniec kolejki. Wygrywa ta grupa, której członkowie jako pierwsi ustawili się w początkowej konfiguracji.

Jedno z dwóch – podajemy dwie przeciwne sobie kategorie (np. aspekt dokonany/niedokonany, słowa z „sz”/słowa z „ś”, wyrazy pozytywne/negatywne) i prosimy uczniów o wypisanie na dwóch stronach karteczek słów, które im odpowiadają. Następnie zbieramy je, mieszamy, losujemy i czytamy słowo. Jeśli odpowiada ono pierwszej kategorii, uczniowie muszą podskoczyć (lub krzyknąć, podnieść lewą rękę, zakręcić się dookoła, ukłonić), jeśli drugiej, usiąść (lub milczeć, podnieść prawą rękę itd.).

Wokół krzeseł – jest to wersja znanej zabawy weselnej. Uczniowie siadają na krzesłach w kole. Czytamy tekst z podręcznika, np. opis rodziny, śniadania, mieszkania… Każdej osobie przydzielamy jakąś rolę (w przypadku rodziny będzie to babcia, wujek, córka itd.). My czytamy tekst, a uczniowie za każdym razem, kiedy usłyszą „swoje” słowo, muszą obiec wszystkie krzesła dookoła i wrócić na miejsce. Odpowiednia dawka ruchu gwarantowana!

COŚ Z UŻYCIEM PODRĘCZNIKA

Na koniec ćwiczenia, do wykonania których możemy wykorzystać wszystko, co oferuje nam podręcznik:

– zdjęcia lub obrazki, które uczniowie mogą opisywać, tworzyć do nich listy słów, wymyślać tematy rozmów, opracowywać dialogi

– tytuły lekcji lub tekstów, na podstawie których można przewidywać treść, wymyślać pytania, dyskutować, dopisywać kojarzące się z nimi słowa

– teksty do czytania, które można przerabiać na dialogi, skracać, uzupełniać o dalszy ciąg, dyktować, czytać na głos różnymi głosami (czarownicy, Calineczki, bestii itp.)

– przypadkowe wyrazy z tekstu (możemy podać uczniom wybrane na „chybił, trafił” numery: stron, wersu i słowa), które trzeba zdefiniować koledze, przeliterować, wymyślić do niego skojarzenia lub które możemy wykorzystać do zabawy w „głuchy telefon”

Więcej pomysłów można znaleźć w podręcznikach nauczyciela do serii POLSKI krok po kroku i POLSKI krok po kroku – junior.

Autor: Paulina Kuc

Dodał epolish w dniu 17-04-2018 · Opublikowano w kategorii Dla nauczyciela języka polskiego