GOTOWI NA WIOSNĘ? Czas utopić Marzannę!

Marzec to miesiąc sprzeczności. Pierwsze ciepłe dni naturalnie przeplatają się z chłodnym deszczem, śniegiem i wiatrem. Nie przypadkowo istnieje w naszym słowniku przysłowie „W marcu, jak w garncu„, oznaczające, że należy przygotować się naprawdę na każdą pogodę. Podświadomie jednak wszyscy czekamy na wiosnę i hucznie świętujemy jej kalendarzowe przyjście 21 marca. Poniższy wpis opowie o dwóch zwyczajach, które w tym dniu praktykują Polacy – topieniu Marzanny i Dniu Wagarowicza.

TOPIENIE MARZANNY

Polski zwyczaj topienia Marzanny jest znany od wieków. Marzanna to według przekazów ludowych bogini słowiańska będąca symbolem zimy i śmierci. Nic więc dziwnego, że nadejście wiosny oznaczało jej uśmiercenie. Symbolem marzanny od zawsze była słomiana kukła, którą starosłowiańskim zwyczajem palono lub topiono. Wierzono, że obrzęd ten jest ofiarą mająca zapewnić przyszły urodzaj.

W dzisiejszych czasach ceremonia pożegnania zimy ma miejsce 21 marca, jednak w przeszłości rytuał topienia marzanny odprawiano w czwartą niedzielę wielkiego postu. Marzannę obnoszono wówczas po wsi, koło każdego domu, moczono w przydrożnych kałużach i studniach, po czym podpalano i wrzucano do wody. Nie wolno było płynącej Marzanny dotknąć. Po pozbyciu się Marzanny – zimy ze wsi, uroczyście wnoszono gaik – zieloną sosnową gałązkę ozdobioną wstążkami, która symbolizowała nadejście wiosny i powrót do życia uśpionej przyrody.

Współcześnie topieniem Marzanny zajmują się głównie młodsze dzieci, a sam zwyczaj przybiera formę zabawy. W większości polskich miast i wiosek kukłę Marzanny wykonuje się własnoręcznie, maluje, ubiera i ozdabia kolorowymi wstążkami. Później w grupie przenosi się ją nad najbliższą rzekę i wrzuca do wody. W wielu szkołach podstawowych topienie marzanny jest świetną okazją do wspólnego spaceru czy świętowania Dnia Wagarowicza, który przypada właśnie w pierwszy dzień wiosny.

DZIEŃ WAGAROWICZA

Wagary, z łacińskiego vagari – oznaczające błąkanie się, to nic innego, jak ucieczka z lekcji lub wykładu. Tak też zwykło nazywać się negatywne zjawisko zamierzonego opuszczania zająć. Jednak wpisany w kalendarz Dzień Wagarowicza – to zupełnie inna historia. To jeden z najprzyjemniejszych dni w roku dla uczniów i studentów. Właśnie 21 marca wielu młodych ludzi decyduje się na małe wolne od szkolnych i akademickich obowiązków. Nawet rodzice w tym dniu chętniej wypisują zwolnienia, a nauczyciele zdają się tolerować te „przypadkowe” nieobecności. Przyjęło się, że w ten dzień nie robi się testów i kartkówek, słowem wszyscy mają więcej wiosennego luzu.

Kilkadziesiąt / kilkanaście lat wcześniej z zajęć uciekały całe grupy uczniów szykując nauczycielom niespodziankę w postaci pustej klasy. Obecnie coraz częściej w Dzień Wagarowicza nauczyciele organizują tematyczne imprezy lub okoliczne wyjścia i tym sposobem zachęcając podopiecznych do świętowania pierwszego dnia wiosny.

Mamy nadzieję, że i Wy porządnie pożegnacie zimę tak, by na dobre odłożyć ciepłe płaszcze i kurtki!