Kto ty jesteś? Polak mały. Jaki znak twój? Orzeł biały… A może lew biały? Część 2

Od czasów panowania Bolesława Chrobrego, orzeł wielokrotnie pojawiał się na znakach polskich książąt. Jednak symbolem narodowym stał się dopiero za panowania Przemysła II, który to umieścił wizerunek orła na rewersie swojej pieczęci. Od tego czasu orzeł stał się oficjalnym symbolem państwa polskiego.

Niewiele brakowało, by w przytoczonym w tytule tekstu wierszyku pojawił się zamiast orła – lew, a to dlatego, że poprzednicy z rodu Przemysła II bardzo często używali lwa jako swojego znaku.

Skąd zatem pomysł Przemysła II na zmianę godła? Władca zamierzał doprowadzić do zjednoczenia rozproszonych ziem polskich, dlatego właśnie za godło przyjął symbol orła – najczęściej figurujący wówczas w godłach innych Piastów. Kolorystyka herbu jest natomiast wzorowana na ówczesnym symbolu Krakowa – białym orle w złotej koronie widocznym do dziś w herbie tego miasta.

Od czasów Przemysła II nasz herb był wielokrotnie modyfikowany. Dynastia Jagiellonów połączyła swój symbol Pogoni litewskiej z wizerunkiem orła. Zobaczyć to można na herbie Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W czasie zaborów herb polski został umieszczony jako mniej ważny w godle rosyjskim. Orzeł biały został wyzwolony dopiero po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Od 1919 roku jego wizerunek nawiązywał do herbu z czasów Stanisława Poniatowskiego aż do roku 1927, kiedy to wzór herbu został zmieniony i przypominał bardziej ten z obecnych czasów.

źródło zdj. wikimedia.org

Zmodyfikowany herb wzbudzał liczne kontrowersje za sprawą korony, która została zmieniona z zamkniętej i zwieńczonej krzyżem na otwartą bez krzyża. Na chwilę nawet korona całkowicie zniknęła z głowy orła, by po czasach PRL- u powrócić znowu w wersji otwartej. Dlaczego jednak zmiana korony budzi aż takie poruszenie? Według niektórych interpretacji zamknięta korona z krzyżem symbolizuje władzę niepodległą, cesarską, natomiast korona otwarta to symbol zależności króla od np. papieża czy cesarza. Zatem oznaczałoby to, że dziś Polska jest czyimś lennikiem.

Warto jednak zauważyć, że w czasie złotego wieku Polski, orzeł w herbie posiadał koronę otwartą, natomiast w czasach Księstwa Warszawskiego, gdy byliśmy zależnym krajem – zamkniętą.

Kolejną kwestią budzącą kontrowersje jest pojawienie się na orlich skrzydłach dwóch pięcioramiennych gwiazdek, które były uważane za symbol satanistyczny lub masoński. Dlatego też w 1990 r. w ramach bezpieczeństwa zmieniono gwiazdki na elementy bardziej przypominające pióra.

Orzeł biały od samego początku towarzyszy narodowi polskiemu jako symbol dumy, zwycięstwa i niezależności. Polska jako jedno z nielicznych państw zdołała zachować swój herb przez tak wiele stuleci. Pomimo wielu przeszkód, Orzeł Biały przetrwał aż do dziś.

Źródła:
Stanisław Suchodolski Orzeł czy paw? Jeszcze o denarze Bolesława Chrobrego z napisem PRINCES POLONIE

Tomasz Panfil, Orzeł na denarze Bolesława Chrobrego – pochodzenie i znaczenie symbolu, Biuletyn Numizmatyczny, Nr 4(316), 1999r.

Jaworska Aleksandra, Orzeł Biały. Herb państwa polskiego, DiG, Warszawa 2003.

Tenże, Insygnia, symbole i herby polskie. Kompendium, Świat Książki, Warszawa 2003.

Autor: Izabela Knara

Udostępnij ten post

Światowa kuchnia polska

W kuchni każdego kraju znaleźć można potrawy, których nazwy są kontrowersyjne, dziwne i często nieadekwatne do samych potraw. Takie też Read more

Krótka historia najsłynniejszego polskiego chrząszcza

Każdy Polak, już od najmłodszych lat, z dumą recytuje pierwszy wers wiersza Jana Brzechwy pt. Chrząszcz. Ponoć ten zabawny utwór Read more

Kto Ty jesteś? Polak mały. Jaki znak Twój? Orzeł biały. A może lew biały? Część 1

No właśnie, skąd wziął się Orzeł biały? Czy to na pewno orzeł? I dlaczego tak niewiele zabrakło, aby to lew Read more

Jedna odpowiedź do “Kto ty jesteś? Polak mały. Jaki znak twój? Orzeł biały… A może lew biały? Część 2”

1. Mada pisze:

   2 października 2017 o 15:09

   Ciekawy wpis i bardzo przyjemnie się czyta.

   Zaloguj się, aby odpowiedzieć