Jak uczyć się języka polskiego z filmów i seriali cz. 1

Nie od dziś wiadomo, że filmy i seriale są wspaniałym sprzymierzeńcem w nauce języka obcego. Nie inaczej jest z językiem polskim! Nasze rodzime kino obfituje we wspaniałe produkcje, które wprowadzą Was w pasjonujący świat polskiej kultury, historii i obyczajów. Nauka z ekranu jest również świetnym urozmaiceniem tradycyjnych metod oraz połączeniem pracy kilku zmysłów – słuchu i wzroku. Zanim jednak zdecydujecie się na tę formę, przeczytajcie nasz tekst, by Wasze starania przyniosły jak największy efekt i satysfakcję.

DOBRE PRAKTYKI DLA OSÓB POCZATKUJĄCYCH

Jesteś osobą rozpoczynającą swą przygodę z językiem polskim najprawdopodobniej albo zaczynasz lub kontynuujesz jakąś formę pracy z językiem – w formie kursu lub indywidualnej nauki – albo masz już za sobą pierwsze doświadczenia, np. mieszkasz w Polsce i na co dzień otaczasz się językiem polskim, jednak bez usystematyzowanej pracy w tym zakresie.

Na potrzeby tej serii artykułów – skierowanych do różnych poziomów zaawansowania znajomości języka polskiego – odwołam się do podziału zaproponowanego przez Europejski System Opisu Kształcenia Językowego. A zatem do podziału na sześć poziomów: A1, A2, B1, B2, C1, C2.

Na poziomie podstawowym (odpowiednik poziomów A1 i A2) najprawdopodobniej Twoje umiejętności pozwalają na:

A1 – bezproblemowe rozpoznanie języka mówionego, poprzez wyłapanie pojedynczych słów czy zwrotów. Zrozumienie treści wypowiedzi grupowanych tematycznie (np. uczelnia, dom, praca, hobby). Rozpoznanie prostych struktur gramatycznych. Uproszczoną komunikację na swój temat (hobby, praca, czas wolny, rodzina) oraz czynności dnia codziennego. Poradzenie sobie w podróży i w funkcjonowaniu w przestrzeni publicznej (restauracja/sklep).

A2 – rozpoznanie większej liczby słów i zwrotów, często po kilku sekundach od ich usłyszenia. Porozumiewanie się w prostych obszarach dnia codziennego. Swobodne przedstawienie się, zadanie mniej złożonych pytań i udzielenie odpowiedzi. Używanie podstawowych zwrotów grzecznościowych. Radzenie sobie w podróży i w funkcjonowaniu w przestrzeni publicznej (restauracja/sklep/poczta).

Zobacz – to naprawdę dużo! Warto zatem wykorzystać już ten poziom, który cechuje naturalny entuzjazm, do nauki poprzez film! Poniżej pięć podpowiedzi, jak oglądać z benefitem!

BĄDŹ WYROZYMIAŁY…W STOSUNKU DO SIEBIE

Po pierwsze zaakceptuj ograniczenia! Na początkowych etapach kontaktu z językiem polskim, który naprawdę nie należy do najłatwiejszych, masz prawo niewiele rozumieć i nie nadążać za naturalnym (czytaj: szybkim) tempem rozwoju akcji i dialogów. Ważne, by już na wstępie się nie zniechęcić i ze względu na nagłą immersję, czyli zatopienie w języku, po prostu nie zrezygnować. Pomińcie zatem zdania w stylu: „To bez sensu. Przecież i tak nic z tego nie rozumiem.”

W chwilach zwątpienia, które na pewno pojawią się po początkowym entuzjazmie, warto przypomnieć sobie obraz dziecka, które choć nie rozumie i często nie mówi, może godzinami wpatrywać się w ekran telewizora.

Na etapie początkowym powinny Ci towarzyszyć następujące złożenia:

Większe osłuchanie z językiem
Wyłapywanie znajomych słów i wyrażeń
Rozbudowa podstaw języka
Immersja kulturowa (w przypadku filmów polskich)

WYBIERZ WŁAŚCIWY FILM/SERIAL I PODZIEL GO NA CZEŚCI

Nie będę ukrywać, iż początkowy etap nauki języka, nie tylko polskiego, to czas uproszczeń i mniej ambitnych celów. Jeśli rzeczywiście dopiero zaczynasz swoją ścieżkę nauki, najlepsze będą dla Ciebie produkcje o niezbyt skomplikowanej fabule, z bohaterami, którzy posługują się standardową odmianą języka (zarówno w akcencie, używanym słownictwie, jak i konstrukcji zdania). Idealne są także wszelkie produkcje dla dzieci, czyli filmy animowane.

Dobrą praktyką jest także podział dłuższego filmu, a nawet serialu, na mniejsze partie czasowe. Taki zabieg pozwoli traktować całość doświadczenia, jako przyjemny eksperyment językowy, nie prowadząc do znużenia czy zniechęcenia.

Jeśli masz taką możliwość – wróć do danej części i oglądnij ją ponownie następnego dnia. Przyjmuje się, że ponowne obejrzenie danej treści zwiększa poziom rozumienia z kontekstu o ok. 5%-10% na początku nauki języka.

DODAJ POLSKIE NAPISY

Praktyka pokazuje, że często oglądacie polski film z angielskimi napisami lub film z polskim lektorem z angielskimi napisami. A gdyby tak zmienić kolejność i zamiast angielskich – włączyć polskie napisy? Istnieje obszerna lista filmów z taką możliwością. Gdy zdecydujesz się na taki krok w przypadku filmu niepolskojęzycznego, lepiej nie korzystaj już z polskiego lektora, gdyż, obok oryginalnej wymowy będzie to kolejny bodziec dla Twojego mózgu. Swobodnie rozumiejąc treść, skoncentruj się bardziej na słownictwie i wyłapuj znane wyrazy i zwroty. Taki zabieg pomaga „opatrzeć się z językiem”, co znacznie wpływa na późniejsze kojarzenie słów i wyrażeń.

ZRÓB NOTATKI

Fundamentalnym elementem nauki języka jest utrwalanie nowego materiału. Jeśli rzeczywiście film czy serial traktujesz, jako narzędzie poszerzania wiedzy, zadbaj, by po każdej filmowej sesji przygotować notatki. Mogą to być nowe słowa lub zwroty, które udało Ci się wyłowić, a nawet całe zdania. Wróć do tak przygotowanego materiału na dzień następny. W ten sposób powstanie obszerny słowniczek związany z daną projekcją.

UCZESTNICZ W KULTURZE

Należy też pamiętać, iż każdy serial czy film to oprócz fabuły cenna lekcja z zakresu kultury. Poznajemy bowiem zwyczaje, tradycje, stroje, sposób zachowania i myślenia typowe dla danego kraju, np. polskie komedie lat 80. i 90. to prawdziwa skarbnica wiedzy o czasach PRL. Poprzez film poznajemy też miasta, wioski, krajobrazy, przyrodę czy specyfikę danych zawodów. Dlatego, nawet jeśli niewiele jeszcze rozumiesz, wciąż możesz uczestniczyć w czymś niezwykle interesującym. Korzystaj więc z uśmiechem.

Na koniec polecam Wam kilka pomysłów na dobry start i trzymam kciuki za pierwsze przecieranie filmowych szlaków!

„Rodzinka.pl” – kultowy serial, w Polsce możesz go oglądać bezpłatnie na platformie https://vod.tvp.pl
„Kasia i Tomek” – dostępny na platformie Player
„Rodzina Zastępcza” – dostępny na platformie Polsatgo

Autorka: Iwona Huber